Suche oczy po zabiegu LASIK – jak zapobiegać i jak sobie radzić

Zespół suchego oka to jedno z najczęstszych powikłań po laserowej korekcie wzroku. Jest ono na szczęście niegroźne, ale może być uciążliwe w codziennym funkcjonowaniu. Co można zrobić, by pozbyć się tej dolegliwości?

W ciągu miesiąca po zabiegu laserowej korekty wzroku ok. 40 proc. pacjentów zgłasza problemy z odpowiednim nawilżeniem oka. Jeśli pacjent cierpiał na zespół suchego oka przed zabiegiem, ryzyko, że po operacji doświadczy związanego z nim dyskomfortu dodatkowo wzrasta.

Dlaczego po operacji LASIK występuje zespół suchego oka?

Przyczyną występowania tego powikłania są zmiany, jakie zachodzą w oku pod wpływem samego zabiegu. W trakcie operacji chirurg, przy użyciu lasera femtosekundowego, wypreparowuje w powierzchownej warstwie rogówki cieniutki płatek . Już sama ta ingerencja i związane z nią przecięcie części zakończeń nerwowych, sprawia, że rogówka może stać się mniej czuła, mniej wrażliwa. Ta obniżona wrażliwość rogówki może prowadzić do wytwarzania w oku mniejszej ilości łez ponieważ oko produkuje łzy na „zapotrzebowanie”, zgłaszane przez swoje struktury. Obniżona wrażliwość rogówki może też powodować, że zmniejsza się potrzeba mrugania - a mruganie jest głównym mechanizmem, który rozprowadza substancje nawilżające po powierzchni oka.

Zespół suchego oka przed operacją

Okuliści podejrzewają także, że część pacjentów mogła mieć problem z zespołem suchego oka jeszcze przed operacją, lecz przypadłość ta nie była stwierdzona ponieważ nie dawała dolegliwości. Według amerykańskich szacunków, aż 38-75 proc. poddających się zabiegowi LASIK pacjentów miało wcześniej zespołu suchego oka. I to jest nawet dość logiczne: zespół suchego oka, także niezdiagnozowany, może być przyczyną sporego dyskomfortu podczas noszenia soczewek kontaktowych. Tacy pacjenci częściej decydują się na laserową korektę wzroku jako alternatywę dla związanej z zakładaniem soczewek uciążliwości.

Generalnie, ciężki zespół suchego oka, jest przeciwskazaniem dla laserowej korekty wzroku. Jeśli wiesz, że cierpisz na tę dolegliwość, porozmawiaj z okulistą na temat innej niż LASIK metody leczenia.

Objawy suchego oka po LASIK

Objawy zespołu suchego oka są takie same przed i po operacji LASIK.

Obejmują one:

Uczucie obecności „ciała obcego” w oczach
Uczucie, że oczy są zmęczone
Pieczenie i swędzenie oczu
Przekrwienie oczu
Obecność wydzieliny w oczach
Ból lub dyskomfort przy wietrznej pogodzie lub gdy znajdujesz się w pobliżu działającego urządzenia typu wentylator lub klimatyzator
Okresowe nasilone łzawienie oczu (gdy oko jest suche, może rekompensować to sobie, produkując zbyt dużo łez).

Kto jest najbardziej narażony na suchość oczu po zabiegu LASIK?

Ryzyko rozwoju zespołu suchego oka dotyczy każdego, kto przejdzie laserową korektę wzroku LASIK. Jednak pewne grupy częściej doświadczają tego powikłania. Należą do nich:

Osoby, które przed LASIK miały dużą krótkowzroczność.
Ludzie, mający lat 40 lub więcej. Z wiekiem zachodzą zmiany w filmie łzowym, które zwiększają ryzyko rozwoju zespołu suchego oka.
Kobiety po okresie menopauzy. Prawdopodobieństwo rozwoju suchego oka rośnie ze względu na zachodzące wtedy zmiany hormonalne.
Po prostu kobiety. Zespół suchego oka przytrafia się kobietom mniej więcej dwa razy częściej niż mężczyznom – znów winne są tu hormony.
Ludzie, stosujący niektóre leki np. środki przeciwhistaminowe (stosowane w leczeniu alergii), niektóre leki przeciwdepresyjne oraz preparaty stosowane w leczeniu chorób serca i nadciśnienia tętniczego. Tego typu leki mogą wysuszać oczy.
Diabetycy. Cukrzyca sama w sobie jest przyczyną mniejszej wrażliwości rogówki, a już wiemy, że to prowadzi do gorszego nawilżenia oczu.
Ludzie, cierpiący na niektóre schorzenia autoimmunologiczne a dokładniej zespół Sjogrena , chorobę Hashimoto czy reumatoidalne zapalenie stawów.

Czy zespół suchego oka po LASIK jest trwały?

Tutaj mamy dobre wieści: zespół suchego oka po operacji LASIK w większości przypadków nie jest trwały. U wielu pacjentów objawy suchego oka utrzymują się tylko przez jakiś czas. Czasowo wygląda to tak:

przez tydzień po zabiegu z suchym okiem zmaga się ok. połowa pacjentów, po czym sytuacja wróca do normy.
miesiąc po zabiegu ok. 30-40 proc. pacjentów wciąż zgłasza objawy zespołu suchego oka.
sześć miesięcy po zabiegu na objawy zespołu suchego oka skarży się już tylko 10-20 proc. operowanych osób.
rok po operacji objawów suchego oka doświadcza już tylko 1 proc. pacjentów.

Leczenie suchego oka po LASIK

Jak już wiesz, objawy mogą ustąpić samoistnie, ale to nie znaczy, że musisz je znosić, dopóki trwają. Istnieje kilka metod, pozwalających na odzyskanie komfortu, nim sytuacja sama wróci do normy.

Zacznij od poinformowania swojego lekarza, że doświadczasz objawów zespołu suchego oka, aby sprawdził stan Twoich oczu i dobrał najlepszą dla Ciebie metodę łagodzenia objawów. Dobór właściwej metody jest o tyle istotny, że zespół suchego oka może sprawiać, że efekty zabiegu LASIK wydają się mniej satysfakcjonujące. Zobacz, co masz do wyboru:

Nawilżające krople do oczu, zwane także sztucznymi łzami, które są dostępne bez recepty. Wielu okulistów zaleca stosowanie nawilżających kropli bez konserwantów, aby uniknąć dodatków, które mogą podrażniać oczy.
Maści i żele do oczu. Działają podobnie do kropli, ale są od nich gęstsze, dzięki czemu lepiej pokrywają oko. Lekarz może zalecić stosowanie ich w przed snem ponieważ mogą powodować zamazane widzenie.
Zatyczki punktowe. Są to zatyczki, które okulista umieści w Twoich kanałach łzowych, aby zatrzymać odpływ naturalnie produkowanych łez.
Środki na receptę. Są to emulsje i roztwory, które stymulują oczy do produkcji łez.
Krople do oczu z autologicznej surowicy. Są to krople do oczu wykonane z własnej krwi, zmieszane ze sterylnym roztworem soli fizjologicznej. Ta mieszanka ma mnóstwo zalet, np. korzystnie wpływa na film łzowy (lepkość surowicy i jej skład zapewniają zwilżenie gałki ocznej, które utrzymuje się dłużej i jest skuteczniejsze, niż w przypadku łez sztucznych), nie zawiera konserwantów, nie uczula. Te autologiczne krople do oczu są bliższe naturalnym łzom niż łzom sztucznym, a do tego wspierają gojenie się rogówki i spojówki, bo zawierają czynniki wzrostu, witaminy i immunoglobuliny.

Co możesz zrobić dodatkowo, by złagodzić suche oko po LASIK

Oprócz leczenia kroplami i maściami, pomoże Ci:

nawilżanie powietrza za pomocą urządzeń nawilżających
unikanie wentylatorów, wiatraków itp., także w nocy!
Unikanie stosowania urządzeń, które produkują ciepło lub prąd powietrza, np. suszarki do włosów, wentylacja w samochodzie,
picie dużej ilości wody
robienie ciepłych okładów na oczy przy użyciu specjalistycznych masek
spożywanie produktów bogatych w kwasy omega-3

Zespół suchego oka po LASIK – kiedy do lekarza?

Jeśli używasz kropli do oczu wg dotychczasowych zaleceń, a objawy suchego oka nasilają się lub nie czujesz ulgi, skontaktuj się z okulistą. Podobnie, jeśli Twoje objawy są na tyle poważne, że utrudniają Ci funkcjonowanie. Umów się też na wizytę, jeśli nadal masz suche oko sześć miesięcy lub więcej po zabiegu LASIK.