Witrektomia

INFORMACJE OGÓLNE

Witrektomia to operacja przeprowadzana w tylnym odcinku gałki ocznej, na ciele szklistym i siatkówce. Istnieje wiele wskazań do wykonania witrektomii, są to przede wszystkim:

• odwarstwienia siatkówki

• błony nasiatkówkowe plamki żółtej

• otwory plamki żółtej

• wylewy krwi do ciała szklistego o różnej etiologii

• retinopatia cukrzycowa

• wylewy podsiatkówkowe (podplamkowe)

• cukrzycowy obrzęk plamki

• obrzęk plamki po zakrzepie żyły środkowej siatkówki

• zapalenie wnętrza gałki ocznej

• powikłania po chirurgii zaćmy

• urazy gałki ocznej

• ciało obce wewnątrzgałkowe i inne

PRZEBIEG OPERACJI

Operacja wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym oraz analgosedacji przy stałej obecności lekarza anestezjologa. Chirurg wykonuje typowo 3 nacięcia w twardówce, przez które są wprowadzane narzędzia chirurgiczne. Pierwszym etapem operacji jest usunięcie ciała szklistego, czyli galaretowatej substancji, która wypełnia gałkę oczną. Tym samym uzyskuje się dostęp do siatkówki i naczyniówki. Dalsze etapy przebiegają zależnie od rozpoznanej patologii: usuwanie błon nasiatkówkowych, zamykanie otworów siatkówki, przyłożenie siatkówki, laserowanie siatkówki i inne. Na koniec operacji gałka oczna wypełniana jest płynem, gazem lub olejem silikonowym. Rany pooperacyjne są zaszywane lub zamykane bezszwowo. Płyn oraz gaz ulegają samoistnej resorpcji i wchłonięciu, natomiast olej silikonowy należy po kilku miesiącach wypuścić z oka, wykonując kolejny zabieg witrektomii. Jeśli istnieje taka konieczność w czasie witrektomii usuwana jest soczewka własna (naturalna), a na jej miejsce wszczepiany jest implant sztucznej soczewki. Jeśli podczas operacji dojdzie do nieprzewidzianych trudności, lekarz okulista może zmienić zakres operacji i poszerzyć go o wykonanie dodatkowych procedur.  ystąpienie powikłań i komplikacji może też skutkować koniecznością wykonania kolejnych zabiegów operacyjnych. W sporadycznych przypadkach może zaistnieć potrzeba skierowania pacjenta do leczenia w szpitalu stacjonarnym.

Podanie do gałki gazu lub oleju silikonowego wymaga zwykle utrzymywania głowy w określonej pozycji. Służy to odpowiedniemu ułożeniu tych substancji w gałce ocznej.

 

MOŻLIWE POWIKŁANIA

Tak jak w przypadku każdej procedury medycznej, operacja witrektomii wiąże się z możliwością wystąpienia powikłań. Częstość ich występowania jest niewielka i wynosi kilka procent. Poniżej wymieniono najczęściej występujące.

Związane ze znieczuleniem pozagałkowym i okołogałkowym

• krwiak pozagałkowy,

• perforacja gałki.

Związane z wykonaniem portów/sklerotomii (ran operacyjnych):

• niewłaściwe umocowanie kaniuli infuzyjnej:

• zbyt ruchoma, pochylona w stronę soczewki,

• nieszczelność prowadząca do hipotonii

• podanie płynu, gazu, oleju pod siatkówkę lub naczyniówkę zamiast do komory szklistej,

• jatrogenny otwór w siatkówce,

• krwawienie zwłaszcza podczas hipotonii

• wysokie ciśnienie śródgałkowe:

• wkleszczenie siatkówki, naczyniówki w ranę.

Powikłania naczyniowe - najczęściej są związane z postępowaniem operacyjnym, ale mogą powstać niezależnie od niego:

• krwotok przedsiatkówkowy,

• krwawienie śródsiatkówkowe,

• krwawienie do ciała szklistego,

• krwawienie do komory przedniej oka,

• krwotok wypierający (nadnaczyniówkowy)

• surowicze odłączenie naczyniówki

Powikłania związane z manipulacjami narzędziami:

• otwór jatrogenny w siatkówce,

• uszkodzenie naczyń,

• uszkodzenie soczewki,

• podwichnięcie/ przemieszczenie soczewki własnej lub implantu sztucznej soczewki

• rozerwanie siatkówki podczas preparowania błon.

• uszkodzenie tęczówki

• uszkodzenie/ odłączenie ciała rzęskowego

Powikłania związane z podaniem gazu:

• wprowadzenie gazu pod siatkówkę,

• przemieszczenie gazu pod spojówkę

• wzrost ciśnienia śródgałkowego, jaskra, uszkodzenie n. wzrokowego,

• odczyn zapalny w komorze przedniej i w ciele szklistym PVR,

• blok źrenicy w oku bezsoczewkowym,

• zaćma podtorebkowa tylna,

• fragmentaryzacja gazu utrudniająca badanie.

Powikłania związane z podaniem oleju silikonowego:

• biodegradacja oleju, przedostanie się oleju pod siatkówkę

• przemieszczenie oleju pod spojówkę

• zaćma,

• zbyt mała ilość oleju po zabiegu i niedostateczne uciśnięcie siatkówki,

• keratopatia taśmowata,

• jaskra

Inne:

• nieszczelność ran pooperacyjnych

• obrzęk rogówki, blizny rogówki

• infekcje pooperacyjne

• ponowne odwarstwienie siatkówki spowodowane nawrotami PVR, krwawieniem, usunięciem oleju silikonowego, nowymi otworami siatkówki w około 12 %.

 

PRZYGOTOWANIE DO OPERACJI:

Po pozytywnej kwalifikacji lekarza okulisty do zabiegu operacyjnego, należy wykonać następujące badania dodatkowe, których wyniki należy dostarczyć na konsultację u lekarza anestezjologa:

 

 

PRZED ZABIEGIEM OPERACYJNYM

Należy odstawić na 7 dni przed operacją preparaty kwasu acetylosalicylowego jeśli pacjent stosuje te leki bez wyraźnych zaleceń lekarskich.

UWAGA!

Pacjenci przyjmujący ze wskazań medycznych, na zlecenie lekarza (np. z powodu przebytego zawału serca, udaru, zakrzepicy żylnej, wszczepienia stentów / do naczyń krwionośnych lub protez naczyniowych; etc.):

• preparaty kwasu acetylosalicylowego nie odstawiają ich przed planowanym zabiegiem!
• klopidogrel
• ticlopidyna
• tikagrelor

prosimy uzgodnić z lekarzem prowadzącym możliwość odstawienia ich na 5-7 dni przed planowanym zabieigiem. W razie konieczności nieprzerwanego stosowania w/w leków prosimy o poinformowanie o tym lekarza okulistę i anestezjologa w trakcie wizyty.

Pacjenci przyjmujący leki z grupy antagonistów wit.K proszeni są o wcześniejsze ustalenie z lekarzem prowadzącym (rodzinnym / POZ / kardiologiem) zmianę leczenia przed planowaną operacją. Konieczne jest krótkotrwałe odstawienie leku lub zmniejszenie dawki przez 2-3 dni przed operacją lub włączenie zastrzyków z heparyny drobnocząsteczkowej w celu normalizacji parametrów krzepnięcia krwi. Wymagana jest kontrola wskaźników krzepnięcia (INR i wskaźnik protrombinowy) 1 dzień przed operacją, wynik prosimy przynieść w dniu operacji.

Pacjenci przyjmujący inne doustne leki wpływające na krzepliwość proszeni są o zgłoszenie listy leków lekarzowi anestezjologowi w celu ewentualnej modyfikacji ich przyjmowania w okresie okołooperacyjnym.

Rano, w dniu operacji proszę nie wykonywać zastrzyku heparyny drobnocząsteczkowej. Zastrzyk ten należy zrobić tego dnia wieczorem.

Pacjenci leczący się z powodu cukrzycy będą informowani o postępowaniu przedoperacyjnym podczas wizyty u anstezjologa.

Prosimy nie odstawiać leków przyjmowanych przewlekle z powodu chorób serca i nadciśnienia tętniczego.

 

2 dni przed operacją należy zapuszczać DO OBU OCZU krople zlecone przez lekarza okulistę.

 

Proszę nie odstawiać kropli przeciwjaskrowych (jeżeli są na stałe stosowane). Krople należy zapuszczać w odstępach 5 minutowych, jedne po drugich 

1 dzień przed operacją proszę wziąć kąpiel i umyć włosy.

 

W DNIU OPERACJI:

UWAGA! PODANA GODZINA ZGŁOSZENIA DO SZPITALA DNIU OPERACJI STANO I ROZPOCZ CIE PROCEDURY PRZYGOTO ANIA DO OPERACJI ZA Y, NIE JEST ZA GODZINĄ ROZPOCZ CIA OPERACJI.

1. Pacjent pozostaje na czczo przez minimum 6 godzin przed operacją (przyjmowane leki należy popić minimalną ilością wody). Pacjenci, którzy mają termin zgłoszenia się do kliniki po godz. 12:00 mogą do godz. 8:00 rano zjeść śniadanie i potem pozostają na czczo.

2. Należy  przyjąć  przewlekle  stosowane  leki  internistyczne  wg  ustalonego    z anestezjologiem schematu oraz zabrać stosowane leki ze sobą do kliniki.

3. Jeśli w ciągu 2 tygodni poprzedzających operację pacjent przebył infekcję górnych dróg oddechowych, opryszczkę wargową, doznał urazu lub miał kontakt z osobami chorującymi na choroby zakaźne, prosimy poinformować o tym personel Kliniki. Termin operacji zostanie przesunięty

4. Prosimy o zgłoszenie się na operację bez makijażu, pomalowanych paznokci i biżuterii.

5. Prosimy o zgłoszenie się na operację bez wartościowych przedmiotów. Klinika nie ponosi odpowiedzialności za pozostawione rzeczy.

6. Prosimy o przyniesienie kapci, pacjent otrzymuje ubranie szpitalne, które zakłada na bieliznę.

7. Czas pobytu pacjenta w klinice wynosi minimum 8 godzin

8. Po operacjach okulistycznych pacjent może jeść i pić, dlatego proponujemy, aby zabrać ze sobą coś lekkiego do jedzenia (owoc, kanapka)

9. Po zabiegu pacjent opuszcza Klinikę w towarzystwie osoby dorosłej z dalszymi zaleceniami dotyczącymi postępowania, stosowania kropli ocznych i kolejnych badań kontrolnych

Po dokonaniu niezbędnych formalności i zakończeniu procedury przyjęcia na Oddział Okulistyczny, rozpocznie się przygotowanie do zabiegu operacyjnego. Procedura przygotowania będzie polegała na założeniu stroju operacyjnego, założeniu wkłucia dożylnego (wen onu) oraz wielokrotnym wpuszczaniu kropli do oka operowanego. O kolejności wykonania operacji decyduje lekarz okulista w porozumieniu z lekarzem anestezjologiem. Czas przygotowania do operacji waha się od 1 godziny do 3 godzin i zależy od wielu czynników (stan ogólny pacjenta, wysokość ciśnienia tętniczego, stopień rozszerzenia źrenicy i innych).

Operacja witrektomii trwa zazwyczaj od 45 minut do 2 godzin. Podczas operacji twarz jest przykryta serwetą, oko utrzymywane jest w otwarciu przy pomocy rozwórki. Podstawowe funkcje życiowe są stale monitorowane. Pacjent otrzymuje leki dożylne- uspokajające i przeciwbólowe.

Po wykonaniu operacji oko zasłonięte jest typowo opatrunkiem, z którym pacjent wychodzi do domu. O godzinie opuszczenia Kliniki decyduje lekarz anestezjolog w porozumieniu z lekarzem okulistą.

Pacjent wychodzi do domu pod opieką osoby dorosłej, po otrzymaniu karty wypisowej ze szpitala. Na karcie są zawsze umieszczone zalecenia dotyczące stosowania kropli pooperacyjnych oraz data i godzina zgłoszenia na kontrolę pooperacyjną. Dodatkowo prosimy przestrzegać wymienionych zaleceń dotyczących zachowania w okresie pooperacyjnym, które otrzymacie Państwo w formie załącznika.

 

ZALECENIA POOPERACYJNE

Okres rekonwalescencji trwa z różną długością, ale zwykle po upływie 24 godzin nie odczuwa się już działania leków podawanych dożylnie. Jeśli pacjent odczuwa ból głowy lub silny ból oka operowanego, można przyjąć w domu tabletkę przeciwbólową. Dopuszczalne jest odczuwanie obecności ciała obcego w oku operowanym. Powinno ono stopniowo ustępować pod wpływem stosowanych kropli.

Całkowite gojenie gałki ocznej po operacji witrektomii może trwać wiele miesięcy i jest zależne od rozpoznania przedoperacyjnego. Dla prawidłowego przebiegu procesu gojenia niezbędne jest stosowanie wszystkich zaleceń lekarskich oraz regularne wpuszczanie kropli zgodnie z podanym dawkowaniem.

W ciągu kilku dni po operacji oko może być zaczerwienione, może też wystąpić krwiak lub obrzęk powieki.

Widzenie będzie ulegało stopniowej poprawie w ciągu kilku kolejnych tygodni. Proszę pamiętać, że bezpośrednio po witrektomii ostrość wzroku może być znacznie gorsza niż przed operacją.

• Przez 2 tygodnie po operacji należy zakładać na noc plas kową osłonkę na oko. Przed każdym użyciem wymaga ona umycia wodą z mydłem.

• Należy zachować ułożenie głowy zgodne z zaleceniem lekarza.

• W przypadku niekorzystnych warunków pogodowych (silne słońce, wiatr, mróz), zaleca się zakładanie okularów ochronnych (na przykład przeciwsłonecznych).

• Przed każdym wpuszczeniem kropli należy dokładnie umyć ręce.

• Proszę unikać kontaktu końcówki buteleczki z rzęsami i z powiekami

• Proszę przecierać powieki chusteczkami zaleconymi przez lekarza okulistę oraz przemywać oko operowane 0, % NaCl (solą fizjologiczną)

• Proszę nie przecierać powiek wacikami ani chusteczkami higienicznymi

• Proszę nie pochylać głowy do dołu, nie dźwigać (ciężarów powyżej 2 kg) i nie wykonywać żadnych wysiłków zycznych

• Proszę nie korzystać z basenu, sauny przez 8 tygodni

• Proszę powstrzymać się od aktywności seksualnej przez 8 tygodni

• Proszę unikać napinania się i zaparć, wypróżnianie ułatwia przyjmowanie większej ilości płynów oraz delikatne środki przeczyszczające

• Proszę kąpać się w taki sposób, aby woda nie dostała się do oka operowanego

• Proszę nie malować oczu przez 6 tygodni

• Na każdą wizytę kontrolną należy zgłaszać się z kartą zaleceń pooperacyjnych

• Przez 8 tygodni po operacji prosimy nie planować podróży, pobytów w sanatoriach, ważnych zadań w pracy, innych zabiegów i jakichkolwiek ćwiczeń zycznych (w tym rehabilitacyjnych), oraz ważnych uroczystości ? w tym okresie obowiązuje całkowity zakaz picia alkoholu.

Uwaga! Jeśli do gałki był podany gaz, istnieje bezwzględny zakaz latania samolotem, do czasu wchłonięcia gazu.

Od pierwszej doby po operacji można oglądać TV i czytać oraz spacerować

Proszę regularnie zgłaszać się na wyznaczone wizyty kontrolne

PROSIMY O NIEZWŁOCZNY KONTAKT Z PERSONELEM NASZEGO SZPITALA, W PRZYPADKU:

•   Znacznego pogorszenia ostrości wzroku

•   Silnego przekrwienia oka operowanego

•   Silnego obrzęku powiek, świądu, bólu oka operowanego

•   Pojawienia się mętów, błysków, ograniczenia pola widzenia w oku operowanym.