Operacje jaskry

TRABEKULEKTOMIA

Trabekulektomia jest najczęściej wykonywanym zabiegiem przetokowym w leczeniu jaskry. Ma ona na celu trwale obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego poprzez wytworzenie dodatkowej drogi odpływu płynu z komory przedniej oka do przestrzeni podspojówkowej, a następnie do żył i naczyń limfatycznych spojówki.

Celem operacji przeciwjaskrowej jest zapobieganie utracie pola widzenia i utrzymanie użytecznej ostrości wzroku. Jako sukces określa się brak postępu choroby bez konieczności stosowania kropli przeciwjaskrowych. W przypadku wysokich wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego przed operacją sukcesem jest 30 % obniżenie wartości ciśnienia, nawet jeśli w okresie pooperacyjnym konieczne jest stosowanie kropli przeciwjaskrowych.

Wskazaniami do operacji są stany, w których leki (krople) ani laseroterapia nie hamują postępu choroby (mimo zastosowania maksymalnego leczenia), występują wysokie wahania dobowe ciśnienia wewnątrzgałkowego, istnieje nietolerancja (miejscowa lub ogólna) stosowanych kropli, pacjent nie ma możliwości stosowania kropli (osoby niesamodzielne, wymagające pomocy osób trzecich), istnieje ryzyko niestosowania leków (pacjenci z demencją starczą, zaburzeniami pamięci), istnieją trudności z regularnym odbywaniem kontroli lekarskich i wykonywaniem pomiarów ciśnienia wewnątrzgałkowego (pacjenci z ograniczeniami ruchowymi, oddaleni w znacznym stopniu od ośrodków medycznych, samotni).

Decyzja o wykonaniu operacji przeciwjaskrowej zapada zawsze w porozumieniu z pacjentem, rozpoznanie, ocena stanu okulistycznego, wskazania do operacji oraz ryzyko związane z odstąpieniem od proponowanego zabiegu zostanie przedstawione przez lekarza kwalifikującego na wizycie lekarskiej.

PRZEBIEG OPERACJI

Operacja zostanie wykonana w znieczuleniu miejscowym (krople znieczulające) oraz w analgosedacji. Celem znieczulenia jest zniesienie czucia bólu i dyskomfortu, przy zachowanej świadomości i kontakcie z lekarzem operującym.

Informacje na temat znieczulenia oraz jego indywidualnego ryzyka zostaną Państwu przedstawione podczas wizyty u lekarza anestezjologa. Nad Państwa stanem ogólnym oraz przebiegiem znieczulenia będzie czuwał lekarz anestezjolog obecny na sali operacyjnej.

Operacja przeciwjaskrowa składa się z następujących etapów:

1. Odpreparowanie spojówki- wytworzenie przestrzeni do gromadzenie płynu odprowadzanego z komory przedniej oka

2. Wypreparowanie płatka twardówki- ma za zadanie stawiać opór przepływowi cieczy wodnistej, która będzie się sączyć pod płatkiem w kierunku przestrzeni podspojówkowej

3. Wycięcie płatka wewnętrznego i obwodowa irydektomia- wytworzenie właściwej drogi odpływu cieczy wodnistej z komory przedniej oka; wycięcie fragmentu tęczówki aby zapobiec zamknięciu sklerotomii przez tkankę tęczówki

4. Podanie wiskoelastyku do komory przedniej- podanie przeziernego żelu do komory oka w celu zachowania odpowiedniej głębokości komory przedniej; żel ulegnie wchłonięciu w ciągu 24 godzin.

5. Zamknięcie płatka twardówki szwami regulowanymi- szwy tez zapewniają możliwość regulacji przepływu cieczy wodnistej a tym samym wysokości ciśnienia wewnątrzgałkowego w okresie pooperacyjnym

6. Zamknięcie płatka spojówki- zaszycie spojówki i wytworzenie pęcherzyka filtracyjnego czyli płynu odpływającego z gałki ocznej

POWIKŁANIA ŚRÓDOPERACYJNE

• krwotok nadnaczyniówkowy (0,73%)

• otwory, przedarcia spojówki

• przedarcie/ oderwanie płatka twardówki od podstawy

• krwawienie z naczyń tęczówki

• uszkodzenie nasady tęczówki/oderwanie tęczówki

• uszkodzenie soczewki- zapalenie wnętrza gałki oczne

• odwarstwienie błony Descemeta

• krwawienie do ciała szklistego

POWIKŁANIA WCZESNE (OKOŁO 50 % PRZYPADKÓW)

• spłycenie komory przedniej (13-23%)

• hipotonia (nadmierne obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego) (24%)

• nieszczelność rany/pęcherzyka filtracyjnego (17%)

• otorbienie pęcherzyka (12%)

• opadnięcie powieki (12%)

• surowicze odłączenie naczyniówki (11-14%); fałdy naczyniówki

• odłączenie ciała rzęskowego

• poziom krwi w komorze przedniej (10-24%)

• obrzęk plamki żółtej na skutek hipotonii

• krwotok nadnaczyniówkowy (0,7%)

• jaskra złośliwa

• odwarstwienie siatkówki

POWIKŁANIA PÓŹNE

• zaćma (20%) (nie dotyczy pacjentów poddanych jednoczasowej operacji jaskry i zaćmy)

• utrata widzenia (18%) znieczulenie pozagałkowe, zakażenie pęcherzyka filtracyjnego, nagły wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, hipotonia

• późne otorbienie pęcherzyka (3%)

• późna nieszczelność pęcherzyka filtracyjnego

• zakażenie pęcherzyka filtracyjnego (0,2-1,5%)

• bliznowacenie spojówki

 

PROSZĘ PAMIĘTAĆ, ŻE NIE MA MOŻLIWOŚCI WYLICZENIA WSZYSTKICH MOŻLIWYCH POWIKŁAŃ OPERACJI PRZECIWJASKROWEJ, POWYŻSZA LISTA ZAWIERA POWIKŁANIA WYSTĘPUJĄCE NAJCZĘŚCIEJ ORAZ TE NAJGROŹNIEJSZE. WSPÓŁISTNIENIE INNYCH CHORÓB OCZU, TAKICH JAK PRZEBYTE WCZEŚNIEJ OPERACJE OKULISTYCZNE, PRZEBYTE ZAPALENIA GAŁKI OCZNEJ, CIĘŻKI ZESPÓŁ SUCHEGO OKA, ZESPÓŁ PSEUDOEKFOLIACJI, CHOROBY TKANKI ŁĄCZNEJ I INNE ZWIĘKSZAJĄ RYZYKO POWIKŁAŃ ŚRÓD- I POOPERACYJNYCH.

 

JEDNOCZASOWE USUNIĘCIE ZAĆMY I OPERACJA TRABEKULEKTOMII (fakotrabekulektomia)

Skuteczność jednoczasowego usunięcia zaćmy oraz wykonania operacji przeciwjaskrowej jest porównywalna z samą operacją przeciwjaskrową w zakresie obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego. Wykonanie obu operacji w czasie jednego zabiegu pozwala skrócić czas leczenia i okres rehabilitacji wzrokowej, nie naraża pacjenta na dwukrotne otwarcie gałki ocznej. Należy jednak pamiętać, że sama operacja zaćmy obniża średnie ciśnienie wewnątrzgałkowe o 2-4 mmHg i w jaskrze początkowej, a nawet średniozaawansowanej jest procedurą wystarczającą do uzyskania dobrej kontroli ciśnienia wewnątrzgałkowego.

Zebrane wywiady, badanie kliniczne oraz wyniki badań dodatkowych są podstawą do kwalifikacji do odpowiedniego rodzaju operacji. Typowo, jednoczesną operację zaćmy i jaskry proponujemy pacjentom, którzy kwalifikują się do operacji zaćmy z powodu obniżenia ostrości wzroku na skutek spadku przezierności soczewki, a u których stwierdzamy niewystarczającą kontrolę jaskry.

Mimo korzyści wynikających z jednoczasowej operacji zaćmy i jaskry, należy pamiętać, że możliwe powikłania również ulegają sumowaniu. Kolejne etapy operacji łączonej jaskry i zaćmy składają się z etapów wykonywanych w obu typach operacji. Drobne modyfikacje kolejności poszczególnych etapów wynikają z osobistych doświadczeń lekarzy operatorów.